Wszystko o komputerach, internecie, grach, muzyce, filmach oraz porady, tricki i inne

Garcia22

Konfiguracja BIOS-u

Konfiguracja BIOS-u, często traktowana przez niedoświadczonych użytkowników jako wyższy stopień komputerowego wtajemniczenia, nie powinna nikogo przerażać. Ustawienie podstawowych opcji konfiguracyjnych nie jest procesem skomplikowanym czy też wyjątkowo niebezpiecznym. Spróbujmy zrobić to razem.

Oczywiście nie jest naszym celem zaprezentowanie wszystkich opcji, gdyż postawilibyśmy przed sobą zadanie z góry skazane na porażkę. Znacząca większość płyt wykorzystuje BIOS firmy Award, nie oznacza to jednak, iż jest on w każdym przypadku identyczny. Odpowiednie procedury są dostosowywane do specyfiki rozwiązań istniejących w danym sprzęcie. Może to przyczyniać się do stosunkowo dużych różnic, objawiających się zarówno w obecności pewnych opcji (bądź ich braku), jak i zastosowanej terminologii. W związku z tym zaprezentujemy wam wybrane ustawienia obecne w różnych implementacjach, umożliwiające podstawowe skonfigurowanie większości płyt głównych.

Uwaga: W opisie posłużyliśmy sie BIOS-em firmy Award w wersji 4.51, zainstalowanym na płycie Asus CUBX.

Setup BIOS

Sekcja Main

Sekcja Main oddaje do naszej dyspozycji opcje umożliwiające ustawienie podstawowych parametrów komputera.

Pierwsza strona o stosunkowo prostej strukturze zapewnia dostęp do opcji konfiguracyjnych podstawowych parametrów komputera. To tutaj możemy zdefiniować datę oraz czas systemowy (System Time i System Date), określić rodzaj stacji dyskietek (Legacy Diskette A, Legacy Diskette B), zdefiniować język (Language) oraz określić zakres reakcji na ewentualne błędy w trakcie startu peceta (Halt On). Floppy 3 Mode Support to element w naszych warunkach zupełnie nieprzydatny - jego uaktywnienie zapewnia prawidłową obsługę niewykorzystywanego w chwili obecnej japońskiego standardu dyskietek elastycznych.

Stosunkowo często spotykaną opcją, nieobecną w opisywanej wersji BIOS-u, jest kontrola ustawienia czasu letniego (Daylight Saving) - jej przydatność jest jednak niewielka. W chwili obecnej nad poprawnością powyższych ustawień "czuwa" system operacyjny. Konfigurowanie hasła użytkownika oraz administratora ( Supervisor Password, User Password ) zapewnia ograniczenie dostępu do komputera w wymaganym przez nas zakresie.

Niewątpliwie najistotniejszą spośród wszystkich obecnych w tej sekcji ustawień jest grupa opcji dotyczących parametrów dysków twardych. Przyjrzyjmy się więc im nieco uważniej.

W zależności od typu płyty głównej mamy dostęp do parametrów dwóch bądź czterech napędów. W większości sytuacji ustawienie trybu Auto jest rozwiązaniem najprostszym - daje ono dobre rezultaty i, co ważniejsze, nie grozi niespodziewanymi konsekwecjami. W trybie tym BIOS w trakcie startu peceta wykrywa samodzielnie typ i rodzaj zamontowanego urządzenia.

Uwaga: Użytkownicy napędów pracujących w standardzie SCSI nie powinni denerwować się niewykrywaniem ich w trakcie początkowego etapu pracy - zadaniem tym zajmuje się kontroler SCSI, do którego je wpięto.

Decyzja o samodzielnej zmianie parametrów dysku powinna być podyktowana ściśle określonymi powodami - niewykrywaniem napędu przez BIOS bądź jego nieprawidłowym rozpoznaniem. Wszelkie manipulacje przy tych danych w przypadku wcześniej zainstalowanego, poprawnie pracującego dysku mogą skończyć się bardzo nieprzyjemnie - koniecznością jego ponownego formatowania.

Uwaga: Jednoczesne włączenie IDE Block Mode (innym często spotykanym określeniem tej opcji jest Multi-Sector Transfers) oraz 32 bitowego trybu pracy może spowodować utratę danych, jeśli nasz system pracuje pod kontrolą systemu Windows NT. O powyższym fakcie oficjalnie poinformował Microsoft, w związku z tym warto tę groźbę potraktować poważnie. Zmiana typu na User Type HDD zapewnia dostęp do szczegółowych ustawień dysku.

Przyjrzyjmy się poszczególnym parametro:

Type (None, Auto, User Type HDD, CD-ROM, LS-120, ZIP-100, Other) - umożliwia określenie rodzaju dysku. Ustawienie trybu Auto zwalnia nas z obowiązku dalszych manipulacji, dysk jest samoczynnie wykrywany w trakcie startu systemu. Dzięki trybowi User użytkownicy mogą zmienić paramatery podłączonego dysku. To właśnie tutaj określane są wszyskie dyski "nie pasujące" do charakterystyk zdefiniowanych w BIOS-ie. Pozostałe ustawienia oznaczają inne rodzaje urządzeń, które możemy podłączyć do kontrolera dysku (czytniki CD, napędy magnetooptyczne, zipy itp.).

Cylinders, Head, Sector - podstawowe parametry dysku twardego. Ich nieprzemyślana zmiana może spowodować tragiczne konsekwencje! Wpisywane informacje muszą być w pełni zgodne ze specyfikacją montowanego twardziela. Aby móc zmienić powyższe parametry, konieczne jest przełączenie typu napędu na definiowany przez użytkownika (User Type HDD) oraz metody translacji na tryb ręczny (Manual).

WPcom (Write Compensation)- opcja występująca w starszych odmianach BIOS-u. Nieistotna dla użytkowników dysków twardych IDE, które ignorują powyższy parametr, standardowo powinna być ustawiona na -1 lub 65535. LZone (Landing zone) - podobnie jak w poprzednim przypadku, opcja ta jest niedostępna w opisywanej wersji BIOS-u. Określa adres parkowania głowicy. W chwili obecnej można ją spotkać wyłącznie w starszych wersjach płyt głównych (domyślnie przyjmuje wartość 0 lub nr ostatniego cylindra).

Translation Method (LBA, LARGE, Normal, Match Partition Table, Manual) - preferowanym ustawieniem jest LBA bądź Match Partition Table. Pierwszy z powyższych trybów umożliwia prawidłową obsługę dużych dysków (także kilkudziesięciogigabajtowych). Jeżeli jesteście posiadaczami twardziela obsługiwanego w trybie Normal (dotyczy to szczególnie użytkowników starych napędów o niewielkich pojemnościach), bądźcie ostrożni w trakcie jego montażu w nowoczesnym komputerze obsługującym duże dyski. Komputer może samodzielnie przełączyć go do pracy w trybie LBA, co grozi utratą danych. Ustawienie trybu Normal uniemożliwia prawidłową obsługę napędów o rozmiarze większym niż 528 MB bez pomocy zewnętrznych (instalowanych w bootblocku) menedżerów dysku.

CHS Capacity oraz Maximum LBA Capacity - automatycznie obliczona pojemność twardziela na podstawie informacji o jego parametrach wprowadzonych przez użytkownika. Multi-Sector Transfers (Disabled, 2..32 Sectors, Maximum) - możliwość określenia liczby sektorów odczytywanych w trakcie pojedynczego cyklu przesyłu danych. Zmiany tego parametru są możliwe wyłącznie w "ręcznym" trybie pracy (pole Type zdefiniowane jako User Type HDD).

SMART Monitoring - dzięki uruchomieniu tej usługi, system samodzielnie monitoruje poprawność pracy twardziela. Technologia S.M.A.R.T. (Self-Monitoring, Analysis and Reporting Technology) zapewnia wykrywanie hipotetycznych problemów w pracy dysku przed wystąpieniem ich przykrych konsekwecji. Wykorzystanie powyższej techniki może spowodować niewielki spadek wydajności systemu.

PIO Mode oraz Ultra DMA Mode - określenie trybu pracy dysków.

Uwaga: Jeżeli zależy nam na przyspieszeniu "rozbiegu" komputera, dobrym pomysłem jest zdefiniowanie "na sztywno" zarówno parametrów dysku systemowego, jak i innych napędów stale obecnych w systemie. Skraca to czas startu peceta o kilka sekund, standardowo wykorzystywanych do detekcji twardziela. Jeżeli jesteśmy posiadaczami kieszeni na HD i stosunkowo często wymieniamy zainstalowany w niej dysk, koniecznie pozostawmy odpowiedni wpis w BIOS-ie w trybie Auto. Dzięki temu nie będziemy zmuszani do wchodzenia do BIOS-u po każdorazowej wymianie napędu.

Za opcje związane z ustawieniami konfiguracji klawiatury odpowiada moduł Keyboard Features dostępny w głównym menu. W powyższym module określamy częstotliwość automatycznego powtarzania klawiszy w przypadku ich dłuższego wciśnięcia (Keyboard Auto-Repeat Rate), jak również czas, po jakim komputer powinien rozpocząć generowanie kolejnych kopii liter (Keyboard Auto-Repeat Delay). Z kolei Boot Up NumLock Status umożliwia określenie statusu klawisza NumLock w trakcie startu systemu.
Advanced Menu

Jedna z bardziej rozbudowanych kategorii w BIOS-ie - część z opcji ukryto w kilku podgrupach.

Jeżeli jesteście zainteresowani przetaktowaniem komputera bądź samodzielnym skonfigurowaniem przerwań czy też parametrów złącz PCI, powyższa sekcja może odgrywać ważną rolę.

Uwaga: Jest ona przeznaczona dla doświadczonych użytkowników - nieostrożne manipulowanie ustawieniami w jej ramach może spowodować nieprawidłową pracę komputera bądź, w skrajnych przypadkach, grozi uszkodzeniem naszej maszyny!

CPU Internal Frequency - ustawienie częstotliwości procesora zainstalowanego na płycie. Po przełączeniu w ręczny tryb pracy możemy samodzielnie zdefiniować opcje opisane poniżej.

CPU Frequency Multiple, FSB:SDRAM:PCI Freq. Ratio, FSB/SDRAM/PCI Freq - kategorie bardzo istotne z punktu widzenia "overcloakera". To tutaj określamy mnożnik procesora (tylko dla "niezablokowanych" kości jest możliwa jego zmiana), częstotliwość magistrali danych, pamięci oraz złącz PCI.

CPU Vcore Setting - definiowanie napięcia zasilającego jądro procesora. Odpowiednie informacje są obecne w dokumentacji chipa. W przypadku przetaktowywania może okazać się konieczne zwiększenie tej wartości.

Uwaga: O ile nieprawidłowe ustawienie innych opcji w opisywanej kategorii w najgorszym razie spowoduje nieprawidłowości w pracy komputera, o tyle ustawienie zbyt wysokiego napięcia zasilania procesora może spowodować jego fizyczne uszkodzenie!

CPU Level 1 Cache, CPU Level 2 Cache, CPU Level 2 ECC Check - aktywacja cache pierwszego i drugiego poziomu procesora oraz kontrola ECC dla cache poziomu drugiego.

BIOS Update - odświeżenie informacji o wszystkich procesorach obecnych w systemie w trakcie startu maszyny.

PS/2 Mouse Function Control, USB Legacy Support - wykrycie myszy PS/2 z poziomu BIOS-u oraz obsługa urządzeń USB (w przypadku płyt zawierających odpowiedni kontroler).

OS/2 Onboard Memory > 64 MB - umożliwia prawidłową obsługę pamięci 64 Mb pod kontrolą systemu OS/2 (w chwili obecnej opcja ta nie jest stosowana).

W ramach konfiguracji "kości" (Chip Configuration) określamy parametry pamięci (opcje SDRAM...), uaktywniamy obsługę PCI 2.1 (PCI 2.1 Support) oraz umożliwiamy pracę kontrolerów dysków zainstalowanych na płycie (Onboard PCI IDE Enable). Bądźcie ostrożni przy zmianach dotyczących czasów dostępu do pamięci - "wyżyłowane" parametry przyczynią się do kilkuprocentowego zwiększenia prędkości komputera, mogą być jednak również źródłem trudno identyfikowalnych problemów w pracy naszej maszyny. Co gorsza, ewentualne kłopoty mogą występować w sposób nieregularny i mieć niepowtarzalny charakter.

Peryferia naszego komputera to domena sekcji I/O Device Configuration. W jej ramach możemy ustalić kolejność stacji dysków elastycznych obecnych w systemie (Onboard FDC Swap A & B) oraz określić sposób dostępu (Floppy Disk Access Control). Oznacza to możliwość pełnego dostepu do nośnika bądź pracę wyłącznie w trybie odczytu. W ramach powyższej kategorii ustawiamy również parametry portów zewnętrznych - równoległego oraz obu portów szeregowych.

Konfigurację złącz PCI określamy w ramach osobnej kategorii. Każde z nich wymaga przydzielenia przerwania wyłącznie do własnej dyspozycji. Możemy pod tym względem zdać się na system i pozwolić na automatyczne określenie wartości (parametr Auto dla wybranego slotu) bądź też samodzielnie podać odpowiednią liczbę. Posiadacze komputerów wyposażonych w kilka kart graficznych jednocześnie pracujących w systemie docenią opcję VGA BIOS Sequence, umożliwiającą określenie "głównej" karty, z pomocą której startuje nasza maszyna. Dzięki opcjom PCI/PNP ISA IRQ/DMA/UMB Resource Exclusion możemy zarezerwować wybrane zasoby komputera na potrzeby starszych bądź też nietypowych kart, wymagających do prawidłowej pracy ściśle określonych przerwań.

Ostatnia kategoria obecna w ramach menu Advanced dotyczy ustawień "cieniowania" pamięci (Shadow Configuration). Dzięki skopiowaniu zawartości ROM do RAM możemy osiągnąć efekt przyspieszenia pracy systemu - spowodowane jest to lepszą wydajnością pamięci RAM w stosunku do jej trwałego "brata".
Energia w BIOS-ie

Zarządzanie energią to element, na który we współczesnych komputerach zwraca się coraz większą uwagę. Nie powinien więc zaskakiwać fakt obecności odpowiednich mechanizmów także w ramach BIOS-u. Użytkownicy niezainteresowani wykorzystaniem udogodnień związanych z zastosowaniem powyższych opcji mogą całkowicie z nich zrezygnować po ustawieniu odpowiedniej opcji w Power Management. W trybie User Define mamy możliwość samodzielnego określenia reakcji poszczególnych komponentów komputera na sygnał "uśpienia" maszyny.

Sposób, w jaki zostanie wyłączony monitor (Video Off Option), oraz uaktywnienie zatrzymywania dysku twardego po upływie określonego czasu bezczynności (HDD Power Down) to metody na zmniejszenie zużycia energii. Suspend-to-RAM jest szansą na szybkie wyłączenie maszyny z podtrzymaniem zawartości pamięci RAM. W takim stanie komputer zużywa około pięć watów energii, natomiast jego ponowne uruchomienie jest kwestią kilku, maksymalnie kilkunastu sekund. Co istotniejsze, nasz pecet jest dokładnie w tym samym stanie, w jakim była chwilę przed wyłączeniem - wszystkie aplikacje aktywne w czasie zamykania są dostępne.

Kategoria Power Up Control zapewnia możliwość określenia warunków, których spełnienie powinno spowodować samoczynne uruchomienie komputera. Dzięki opcjom "budzenia" modemem ( PWR Up on External Modem Act) oraz za pomocą innego komputera ( Wake On LAN or PCI Modem) możemy zdalnie zarządzać komputerem. Ciekawą możliwością jest opcjonalne uruchamianie maszyny o określonej przez użytkownika godzinie ( Automatic Power Up).

Menu Hardware Monitor udostępnia informacje o wynikach pomiarów wykonanych za pomocą sensorów obecnych na płycie głównej. Zainstalowane czujniki mierzą zarówno temperaturę dla elementów komputera szczególnie zagrożonych pod tym względem jak i prędkość zamontowanych wentylatorów. Monitoringiem objęte są również wszystkie napięcia zasilające.
Opcje Startowe

Parametry dotyczące startu komputera - to tutaj określamy, które urządzenie umożliwia uruchomienie naszego systemu.

Sekcja Boot umożliwia określenie urządzenia, za pomocą którego zostanie uruchomiony nasz komputer. Algorytm postępowania jest prosty. Komputer poszukuje w napędzie opisanym numerem pierwszym plików systemowych. Jeśli ich nie odnajdzie, cały proces jest powtarzany dla kolejnego urządzenia. Aby powyższy mechanizm miał sens, musimy mieć możliwość zmiany kolejności napędów - odpowiednich modyfikacji dokonujemy z pomocą klawiszy "+" (przesunięcie "do góry") oraz "-". Opcja Boot Virus Detection zapewnia nam podstawową ochronę antywirusową - pamiętajmy jednak, że protekcji podlega wyłącznie bootsektor.

Uwaga: Komunikat o zmianie bootsektora nie oznacza automatycznie, że komputer został zarażony wirusem. W pewnych sytuacjach modyfikacja taka jest uzasadniona (na przykład w trakcie instalacji systemu) i nie ma żadnego związku z "mikrobowym" zagrożeniem.

Opcje Quick Power On Self Test oraz Boot Up Floppy Seek to sposób na niewielkie skrócenie czasu startu komputera. Uaktywnienie pierwszej z nich zapewnia pominięcie procedur inicjalizacyjnych POST przy "miękkim" resecie, natomiast wyłączenie drugiej powoduje rezygnację z testu liczby ścieżek stacji dysków elastycznych.

Ostatnią sekcją dostępną dla użytkowników jest Exit - to dzięki niej finalizujemy naszą pracę. Aby zatwierdzić wprowadzone przez nas zmiany, korzystamy z opcji Exit Saving Changes, jeśli z nich rezygnujemy, wybieramy Exit Discarding Changes. [img][/img]

Informacje wykorzystane ze strony /www.lipka.klub.chip.pl